Mandarin (Sitrus reticulata) va apelsin (Cītrus sinensis) o‘simliklarining payvandtag-nav kombinatsiyalarini tanlash hamda ularni yetishtirish texnologiyasini yaratish

Asosiy maqsad:

Ushbu loyiha noana’naviy xom-ashyo va sabzavotlardan sukat (quritilgan shirin meva) tayyorlash texnologiyasini ishlab chiqishga qaratilgan. Sukat mevalarni quritib saqlash natijasida hosil qilinadigan mahsulot bo‘lib, u uzoq muddatli saqlash va oziqlanishda keng foydalaniladi. Loyihada mandarin (Citrus reticulata) va apelsin (Citrus sinensis) kabi sitrus o‘simliklarining payvandtag-nav kombinatsiyalarini tanlash va ularni yetishtirish texnologiyasi ham ishlab chiqiladi.

Loyiha tavsifi:

Loyiha noana’naviy xom-ashyolardan foydalanib, sabzavot va mevalardan yuqori sifatli sukat tayyorlashni maqsad qilgan. Loyihada sitrus o‘simliklarining, xususan mandarin va apelsinning payvandtag-nav kombinatsiyalari tadqiq qilinadi va ularning eng samarali navlarini aniqlashga e’tibor qaratiladi. Bu orqali mazkur sitrus o‘simliklarning sifatli mevalari yetishtiriladi va keyinchalik quritilgan holda sukat shaklida iste’molga yaroqli bo‘lgan mahsulotlar olinadi.

Loyihaning asosiy yo‘nalishlari:

Noana’naviy xom-ashyo va sabzavotlardan sukat tayyorlash texnologiyasi:

Loyihada sabzavot va mevalarni quritib, ularni shirin sukat holida tayyorlash texnologiyasi ishlab chiqiladi. Bu jarayon meva va sabzavotlarning oziq-ovqat qiymatini saqlab qolish va ularning uzoq muddat saqlanishini ta’minlaydi.

Mandarin va apelsin payvandtag-nav kombinatsiyalarini tanlash:

Sitrus o‘simliklarining (mandarin va apelsin) turli payvandtag va nav kombinatsiyalarini tanlash orqali ularning ekologik va agrotexnik sharoitlarga moslashuvchanligi o‘rganiladi. Loyihada eng samarali navlarni tanlash uchun dala tadqiqotlari va agrotexnik sinovlar amalga oshiriladi.

Yetishtirish texnologiyasini yaratish:

Loyihada mandarin va apelsinlarni yetishtirish uchun optimal sharoitlar ishlab chiqiladi. Bu jarayon o‘simliklarning oziq moddalariga bo‘lgan ehtiyojlarini, tuproq sharoitlarini, sug‘orish va iqlimni hisobga oladi. Maqsad – yuqori hosil beruvchi, shirin va yirik mevali navlarni yetishtirish.

Mevalarni saqlash va sukat tayyorlash:

Mevalarni to‘g‘ri saqlash texnologiyasi ishlab chiqilib, ularning sukat holida saqlanishi ta’minlanadi. Bu jarayonda mevalar avval sterilizatsiya qilinadi, keyin quritiladi va maxsus sharoitlarda saqlanadi.

Loyihaning kutilayotgan natijalari:

Yangi mahsulot ishlab chiqarish:

Noana’naviy sabzavot va mevalardan yuqori sifatli sukat mahsuloti ishlab chiqariladi. Bu mahsulot ichki va tashqi bozorlarda sotilish imkoniyatini kengaytiradi.

Mahalliy xom-ashyoni samarali ishlatish:

Sitrus mevalarining payvandtag-nav kombinatsiyalaridan foydalanish orqali hosil sifatini oshirish va ularni sukat tayyorlash uchun ishlatish imkoniyati kengayadi.

Oziqlanish sifatini oshirish:

Sukat tabiiy shirinligi, foydali vitaminlar va mikroelementlar saqlangan mahsulot bo‘lib, sog‘lom oziqlanish uchun katta ahamiyatga ega.

Qishloq xo‘jaligi rivoji:

Mandarin va apelsin kabi sitrus mevalarini keng miqyosda yetishtirish agroekologik sharoitlarga mos keladigan yangi navlarni rivojlantirishga yordam beradi. Bu esa qishloq xo‘jaligi sohasida yangi imkoniyatlar yaratadi.

Loyihaning innovatsion jihatlari:

Mahalliy va noana’naviy resurslardan foydalanish:

Loyihada mahalliy xom-ashyo va sabzavotlardan foydalanish orqali yangi turdagi oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yiladi.

Yuqori samarali navlarning tanlanishi:

Sitrus o‘simliklarining yangi, yuqori hosil beruvchi navlari tanlanib, ularning ekologik sharoitlarga moslashuvchanligi o‘rganiladi.

Barqaror ishlab chiqarish texnologiyasi:

Mevalarni sukat tayyorlash uchun tayyorlash texnologiyasi mahsulotning uzoq muddatli saqlanishini ta’minlaydi.

Loyiha bo‘yicha erishiladigan ijtimoiy va iqtisodiy foydalar:

Mahsulot eksport salohiyatini oshirish:

Yangi turdagi sukat mahsuloti xalqaro bozorda ham katta qiziqish uyg‘otishi mumkin, bu esa eksport imkoniyatlarini kengaytiradi.

Mahalliy ishchi kuchidan foydalanish:

Sitrus mevalarni yetishtirish va qayta ishlash jarayonida mahalliy ishchi kuchi jalb qilinadi, bu esa yangi ish o‘rinlarini yaratishga yordam beradi.

Innovatsion qishloq xo‘jaligi rivoji:

Sitrus navlarini yetishtirish bo‘yicha yangi texnologiyalar qishloq xo‘jaligida innovatsion rivojlanish uchun zamin yaratadi.

Bu loyiha oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash, mevalarni saqlash va qayta ishlash texnologiyasini rivojlantirish orqali keng ko‘lamli ijtimoiy va iqtisodiy foydalar keltirishi kutilmoqda.

AKADEMIK MAHMUD MIRZAEV NOMIDAGI BOG‘DORCHILIK, UZUMCHILIK VA VINOCHILIK ILMIY-TADQIQOT INSTITUTI

Chimkent yo‘li ko‘chasi

• nodir7@inbox.ru
• +998909009727