Respublikamizda fermer xo‘jalik va kichik dehqon   xo‘jalik dalalarida bajariladigan ish hajmidan kelib chiqib, texnologik jarayonlarni maqbul muddatlarda sifatli bajarilishini taʼminlaydigan old va orqa osma hamda quvvat olish vallari bilan jihozlangan elektr yuritmali o‘ziyurar shassining konstruktiv sxemasi ishlab chiqiladi, parametrlari asoslanadi. Old va orqa osma hamda quvvat olish vallari bilan jihozlangan kichik o‘lchamli o‘ziyurar shassining konstruksiyasiga meʼyoriy-texnik hujjatlar ishlab chiqiladi va bunday konstruksiya bilan jihozlangan tajriba nusxasi issiqxonalar, chorva fermalarida mo‘l qishloq xo‘jaligi va chorvachilik mahsulotlarini ishlab chiqarilishiga xizmat qiladi. Bu  turdagi traktorlar  ishlab chiqarib, shartnoma asosida sotilishi rejalashtirilgan. Ushbu loyiha kichik o'lchamli o'ziyurar shassi asosida qishloq xo'jaligi va chorvachilik sohasida texnologik jarayonlarni samarali va sifatli bajarishga yo'naltirilgan. Loyiha asosan fermer xo'jaliklari va kichik dehqon xo'jaliklari ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan bo'lib, uning maqsadi, vazifalari va ilmiy yangiligi quyidagicha ifodalanadi:

         Loyiha maqsadi:

Fermer xo‘jaliklari va kichik dehqon xo‘jaliklarida qishloq xo‘jaligi texnologik jarayonlarini maqbul muddatlarda va sifatli bajarishni ta’minlash uchun moslashtirilgan kichik o‘lchamli o‘ziyurar shassi ishlab chiqish. Elektr yuritmali va old hamda orqa osma tizimlari, quvvat olish vallari bilan jihozlangan o‘ziyurar texnika yaratish orqali qishloq xo'jaligi va chorvachilikka texnologik yordam ko‘rsatish. Ushbu shassining tajriba nusxasini ishlab chiqish va issiqxona va chorva fermalarida amaliy sinovdan o‘tkazish, so‘ngra uni sanoat miqyosida ishlab chiqarish va sotishni yo‘lga qo‘yish. O‘ziyurar shassi konstruksiyasining sxemasini ishlab chiqish: O‘lchamlari, kuch parametrlarini asoslash va texnologik talablarni qondiruvchi mos texnik yechimlar topish.

         Me'yoriy-texnik hujjatlar tayyorlash: Shassi uchun zarur bo‘lgan barcha konstruktiv hujjatlarni, jumladan, texnik tavsif va texnologik xaritalarni tayyorlash.

         Elektr yuritmali tizim va osma tizimlari bilan ta’minlash: Elektr energiyasi orqali ishlaydigan yuritma tizimi, quvvat olish vallari va osma tizimlari orqali turli vazifalarni bajaruvchi ko‘p funksiyali shassi yaratish.

         Tajriba nusxasini yaratish: Shassining tajriba nusxasini ishlab chiqish va uni issiqxona va chorva fermalarida sinovdan o‘tkazish.

         Sanoat ishlab chiqarishga tayyorlash: Kichik o‘lchamli shassi asosida maxsus texnikani ommaviy ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish va fermer xo‘jaliklariga yetkazib berish.

         Ilmiy yangiligi:

Elektr yuritma tizimi: Kichik o'lchamli o'ziyurar shassi elektr yuritmasi asosida ishlashi qishloq xo'jaligida energiya samaradorligini oshiradi va ekologik tozalikka hissa qo'shadi. Bunda energiya manbalaridan samarali foydalanish bilan birga, texnika ishi davomida kam texnik xizmat talab etiladi.

         Ko'p funksiyali foydalanish imkoniyati: Shassiga o‘rnatilgan old va orqa osma tizimlari hamda quvvat olish vallari yordamida turli turdagi qishloq xo‘jaligi va chorvachilik jarayonlarini amalga oshirish mumkin. Bu shassi fermerlarga ko‘p qirrali yordamchi texnika sifatida xizmat qiladi.

         Kichik o‘lchamli va ixcham dizayn: Loyihada kichik o‘lchamli o‘ziyurar shassi yaratish taklif qilinmoqda, bu esa uni tor joylar, issiqxonalar, kichik dalalar va chorva fermalarida ishlatishga moslashtiradi. Ushbu loyiha qishloq xo‘jaligi texnologiyalarini rivojlantirish va texnika samaradorligini oshirishga qaratilgan bo‘lib, respublikamiz qishloq xo‘jaligida innovatsion texnologiyalarning amaliyotda qo‘llanilishini jadallashtiradi.

BUXORO MUHANDISLIK - TEXNOLOGIYASI INSTITUTI

O‘zbekiston, Buxoro viloyati, 200100, Buxoro, ko‘chasi Q.MURTAZAEV, 15-uy.

• sadirov.s@mail.ru
• +998931361414